Początek września to czas rozpoczynania stażu, który powinien zakończyć się nadaniem kolejnego stopnia awansu zawodowego. U progu nowego roku szkolnego warto więc zwrócić uwagę na niektóre terminy związane z rozpoczęciem i zakończeniem stażu.
Początek stażu
W Karcie Nauczyciela jest napisane, że „(...) nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły, z tym że nauczyciel stażysta rozpoczyna staż bez złożenia wniosku"1. Ustawodawca dodaje również, że w „(...) przypadku nawiązania stosunku pracy po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, nauczyciel nie rozpoczyna stażu do końca tego roku szkolnego"2. Wynika z tego, że umowa musi być zawarta wraz z początkiem roku szkolnego, a nauczyciel kontraktowy i nauczyciel mianowany mają dwa tygodnie na złożenie wniosku o rozpoczęcie stażu na kolejny stopień awansu zawodowego. Jeśli nauczyciel spełnia wymagania kwalifikacyjne i złożył wniosek w odpowiednim terminie, dyrektor nie może odmówić rozpoczęcia stażu.
Termin zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego
„W okresie stażu nauczyciel realizuje własny plan rozwoju zawodowego, zatwierdzony przez dyrektora szkoły"3. Karta Nauczyciela nie precyzuje terminu przedstawienia planu dyrektorowi ani terminu zatwierdzenia tegoż planu. Jednak Minister Edukacji Narodowej i Sportu w rozporządzeniu określił, że „(...) plan rozwoju zawodowego nauczyciela zatwierdza dyrektor szkoły w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć4". Wspomniane rozporządzenie nie określa terminu przedstawienia planu dyrektorowi, lecz jedynie termin zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego przez dyrektora. Odnośnie więc do terminu przedstawienia planu warto porozumieć się w taki sposób, który z jednej strony pozwoli nauczycielowi dobrze przemyśleć tworzony plan rozwoju zawodowego, a z drugiej umożliwi dyrektorowi zapoznanie się z tym planem i zatwierdzenie go w- przepisanym prawem -terminie.
Problem z zakończeniem stażu
Na koniec wreszcie trzeba zwrócić uwagę na pewną niekonsekwencję prawa, która umożliwia katechecie rozpoczęcie stażu, lecz zdaje się z góry przesądzać o jego negatywnym zakończeniu, także przy pozytywnej ocenie realizacji planu rozwoju zawodowego! „Kwalifikacje do nauczania religii w dotychczasowych szkołach zasadniczych oraz w przedszkolach, sześcioletnich szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach zawodowych (...) posiadają (...) studenci wyższych studiów teologicznych po ukończeniu czwartego roku - jeśli kontynuują studia"5. Jeśli więc katecheta rozpoczyna pracę w szkole po ukończeniu czwartego roku (kontynuując studia) - uczy zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami i automatycznie rozpoczyna staż na stopień nauczyciela kontraktowego. Wspomniany staż, trwający 9 miesięcy6, kończy więc 31 maja. Wydawać by się mogło, że w interesie samego nauczyciela jest jak najszybsze wszczęcie dalszych procedur w celu uzyskania stopnia awansu zawodowego. Okazuje się jednak, że aby uzyskać kolejny stopień awansu, nauczyciel musi spełniać wymagania kwalifikacyjne, o których mówi art. 9, ust. 1, pkt 1 Karty Nauczyciela7. W cytowanym punkcie przeczytać możemy, że nauczyciel musi posiadać wyższe wykształcenie. Prawdopodobieństwo, że zdąży zdać wszystkie egzaminy oraz obronić pracę magisterską jest niewielkie. Zauważyć trzeba, że wyższe wykształcenie nie jest potrzebne do zakończenia stażu, lecz dopiero do nadania kolejnego stopnia awansu. W interesie nauczyciela jest więc, by postępowanie kwalifikacyjne odbyło się wówczas, gdy zainteresowany będzie już po obronie pracy magisterskiej. W tym celu należy zwrócić uwagę na trzy sprawy:
a) „(...) sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciel składa dyrektorowi szkoły w terminie 30 dni od dnia zakończenia stażu"8 - a więc do 30 czerwca;
b) „(...) nauczyciel stażysta (...) składa wniosek o podjęcie (...) postępowania kwalifikacyjnego (...) w ciągu 14 dni od dnia otrzymania pozytywnej oceny dorobku zawodowe
go za okres stażu"9 - a więc, nawet przy natychmiastowej ocenie dyrektora, do 14 lipca; c) „(...) w przypadku złożenia wniosku (...) po dniu 30 czerwca tego roku (...) postępowanie kwalifikacyjne (...) powinno być podjęte i zakończone nie później niż w styczniu lub lutym następnego roku kalendarzowego"10 -co daje katechecie dodatkowe pół roku na obronę pracy magisterskiej i umożliwia uzyskanie stopnia nauczyciela kontraktowego.
ks. Piotr Kuś - katecheta w Zespole Szkół Samochodowych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Poznaniu, referent Referatu Katechetycznego i Szkół Katolickich Kurii Metropolitalnej w Poznaniu.
1 Karta Nauczyciela, rozdz. 3a, art. 9d, ust. 1.
2 Tamże, rozdz. 3a, art. 9d, ust. 1a.
3 Tamże, rozdz. 3a, art. 9c, ust. 3.
4 Dziennik Ustaw Nr 70, poz. 825: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (ze zmianami: Dziennik Ustaw Nr 82, poz. 744: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli), § 6, ust. 5.
5 Dziennik Urzędowy Ministerstwa Edukacji Narodowej Nr 4, z dnia 15 września 2000 r.: Porozumienie pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 6 września 2000 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii, § 2, ust. 3.
6 Karta Nauczyciela, rozdz. 3a, art. 9c, ust. 1, pkt 1.
7 Tamże, rozdz. 3a, art. 9b, ust. 1.
8 Rozporządzenie..., § 6, ust. 4.
9 Karta Nauczyciela, rozdz. 3a, art. 9d, ust. 2.
10 Rozporządzenie..., § 8, ust. 3.