Katecheta 7/2010

Od roku 1990, kiedy to katecheza powróciła po latach przerwy do szkoły, w różnych kręgach społecznych miały miejsce liczne, związane z tym faktem dyskusje. Koncentrowały się one i koncentrują nie tylko wokół problemu obecności lekcji religii w systemie współczesnej szkoły, ale także wokół innych, szczegółowych kwestii. Wiele kontrowersji i emocji wywołują programy i podręczniki do nauczania religii, metody katechetyczne, korelacja lekcji religii z edukacją szkolną i katechezą parafialną, miejsce i rola dydaktyczno-wychowawcza nauczyciela religii w szkole i w parafii, współpraca katechetów z rodzicami i nauczycielami, zadania jakie nauczanie religii ma do spełnienia w polskiej szkole.

Słowo ‘model’ bywa różnie rozumiane. Potocznie oznacza pewien wzorzec, propozycję, przykład. W ramach teologii pastoralnej mówi się o modelu pastoralnym, w katechetyce o modelach katechezy, które – wyprowadzane z określonej rzeczywistości – są weryfikowane w praktyce, poprawiane i proponowane jako całościowe ujęcia podstawowych zagadnień związanych z katechezą. Model winien określać, czym jest katecheza, w jakich uwarunkowaniach się dokonuje, jakie są jej podstawowe założenia. Model – z jednej strony – powinien cechować się pewną czasową stabilnością, z drugiej – musi być otwarty na konieczne zmiany.

Wobec obserwowanego kryzysu religijności poszukuje się nowych modeli szeroko rozumianej formacji chrześcijańskiej. Coraz częściej nawołuje się do ewangelizacji, nowej ewangelizacji czy też do realizacji katechezy ewangelizacyjnej, w której ewangelizacja poprzedzałaby lub towarzyszyła katechezie. Wydaje się jednak, że współczesna formacja chrześcijańska domaga się jeszcze etapu wstępnego, poprzedzającego ewangelizację. W sensie ścisłym ewangelizacja polega bowiem na pierwszym głoszeniu Ewangelii, głoszeniu kerygmatu chrześcijańskiego w sposób wzywający do nawrócenia. Problem jednak tkwi w tym, że głoszenie kerygmatu przynosi owoce tylko wówczas, gdy ludzie zechcą go usłyszeć.