Katecheta 3/2011

„Głównym źródłem katechezy jest Słowo Boże zawarte w świętej Tradycji i Piśmie Świętym” (por. DOK 95; PDK 32). Podobne zdania, podkreślające fundamentalną rolę słowa Bożego w katechezie, możemy odnaleźć we wszystkich posoborowych dokumentach katechetycznych Kościoła. Jak czytamy w Dyrektorium ogólnym o katechizacji, słowo Boże zawarte w świętej Tradycji i Piśmie Świętym winno: być medytowane i coraz głębiej rozumiane za pośrednictwem zmysłu wiary ludu Bożego; być celebrowane w liturgii, gdzie jest stale głoszone, słuchane, przeżywane i komentowane; jaśnieć w życiu Kościoła, w świadectwach chrześcijan, a szczególnie świętych; być pogłębiane w refleksji teologicznej; przejawiać się w autentycznych wartościach religijnych i moralnych, obecnych w społecznościach ludzkich różnych kultur (DOK 95). W kolejnym punkcie Dyrektorium jest mowa o pierwszorzędnych i pomocniczych źródłach katechezy. Głównymi źródłami katechezy, co wyraźnie podkreśla dokument, są – obok Urzędu Nauczycielskiego Kościoła – Pismo Święte i Tradycja. Dostarczają one katechezie właściwych kryteriów przekazywania orędzia wszystkim, którzy zdecydowali się pójść za Chrystusem (DOK 96). Przytoczone słowa jednoznacznie ukazują potrzebę dochowania wierności Pismu Świętemu, które dla współczesnej katechezy stanowi pierwszorzędne źródło.
Książka pt. Katecheza w służbie słowa Bożego, której redakcji podjął się ks. Jan Kochel, dokonuje nobilitacji katechezy i jej wierności Pismu Świętemu nie tylko poprzez swoją treść, ale przede wszystkim dzięki ukazaniu osoby cenionego katechetyka i biblisty, ks. bp. Gerarda Kusza, któremu jest dedykowana. Przyczynkiem do jej przygotowania stały się jubileusze Księdza Biskupa: 70. rocznica urodzin, 40-lecie pracy naukowej oraz 25-lecie sakry biskupiej. Już ze słowa wstępnego, napisanego przez przewodniczącego Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, ks. abp. Kazimierza Nycza, dowiadujemy się, że ks. bp Gerard – jako człowiek pogodny, promieniujący radością, optymizmem i nadzieją – uczy nas radosnego przepowiadania słowa Bożego. W działaniach naukowych Księdza Biskupa widać troskę o właściwe miejsce Biblii w katechezie i autentyzm w przepowiadaniu słowa Bożego, toteż nie dziwi fakt takiej tematyki niniejszej, jubileuszowej publikacji.
Na opracowanie składa się w zasadniczej części znaczny fragment doktoratu Księdza Jubilata, listy pasterskie, niektóre wykłady i katechezy. Pierwszy rozdział ukazuje historię kształtowania się samodzielnej katechezy biblijnej i całościowe spojrzenie na problematykę przekazu orędzia biblijnego w ramach procesu katechetycznego. Chrystocentryzm biblijny w katechezie, zdaniem ks. bp. G. Kusza, wskazuje na fakt, iż katecheza jako głoszenie słowa Bożego powinna być głoszeniem Osoby Jezusa Chrystusa – Wcielonego Słowa. Katecheza jako głoszenie słowa Bożego może wypełnić swoje zadanie tylko wtedy, kiedy będzie wierna Objawieniu Bożemu, które jest jej źródłem oraz wtedy, gdy będzie wierna człowiekowi. Dla uniknięcia rozdźwięku między wiarą a codziennością, katecheza powinna wzorować się na Biblii, w której wiara i doświadczenie wzajemnie się przenikają.
Druga część książki jest spojrzeniem na dydaktykę katechezy biblijnej. Autor zwraca uwagę na specyfikę dydaktyki biblijnej. Następnie wskazuje cele i zadania katechezy biblijnej, przechodzi do problematyki analizy dydaktycznej tekstu biblijnego. Ksiądz bp G. Kusz akcentuje, iż słowo Boże nie jest przeszłością, lecz wciąż żywe, na nowo rozbrzmiewa, prowadząc do posłuszeństwa wierze.
Trzecia część książki oscyluje wokół metodyki katechezy biblijnej. Odnajdujemy tu praktyczne wskazania dotyczące katechezy z Pismem Świętym, metodycznych założeń katechezy biblijnej oraz opowiadania biblijnego. Autor w wielu miejscach podkreśla wieloaspektowość wykorzystania Biblii na katechezie, jego niezwykłą rolę w pobudzaniu aktywności uczniów i wprowadzaniu ich zarówno w tradycję religijną, jak i w sacrum. Trafną i wymowną puentą są słowa Autora, który stwierdza, iż Pismo Święte uczy trudnej i niezwykłej sztuki widzenia Boga poprzez rzeczywistość ziemską.
W dalszej części książka zawiera listy pasterskie, wykłady i katechezy ks. bp. Gerarda Kusza. To żywe nauczanie Księdza Biskupa jest przeniknięte wiernością Pismu Świętemu, dzięki czemu staje się ono wiarygodnym świadkiem jego poglądów, dotyczących ogromniej i ponadczasowej roli Biblii w nauczaniu i formacji chrześcijańskiej.
Katecheza biblijna w ujęcia Księdza Jubilata jest katechezą naszych czasów. Wypracowany przez lata doświadczeń, teorii i praktyki model katechezy w służbie Słowa Bożego, które jest wciąż żywym i skutecznym słowem Boga do człowieka, to z pewnością – mimo upływu lat – model na dzisiejsze czasy, również, a może przede wszystkim w warunkach katechezy szkolnej. Sięganie po Biblię w procesie katechetycznym stanowi warunek konieczny, aby proces ten był skuteczny i autentyczny.
Lektura polecanej książki jest spotkaniem z doświadczonym katechetykiem i biblistą, który nie tylko uczy, ale i swoim świadectwem pokazuje, jak być wiernym Pismu Świętemu w nauczaniu, wychowaniu i przede wszystkim w życiu. Dlatego publikację tę gorąco polecam!
ks. Jerzy Kostorz
 
Zamówienia: Księgarnia Mateusza, www.kmt.pl
 
 
Autor recenzji – dr hab. katechetyki, adiunkt Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.