Katecheta 2/2014

   (red.) ks. Paweł Mąkosa
Nowa ewangelizacja w nowej katechezie
Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej, Rzeszów 2013
                           
Nowa ewangelizacja ma na celu dotarcie do tych, którzy są poza Kościołem lub na jego obrzeżach. W związku z tym dzisiejsza działalność Kościoła powinna być adresowana także do osób, które mimo iż biorą udział w lekcji religii w szkole, tak naprawdę znajdują się na jego peryferiach lub nawet poza nim.
Książka pt. Nowa ewangelizacja w nowej katechezie stawia sobie jasny cel, którym jest pobudzenie do refleksji nad stanem dzisiejszej katechezy; ma ona być impulsem do przemyślenia jej jakości. W założeniu autorów i redaktorów tej publikacji ma ona stać się przyczynkiem do refleksji, a być może i swoistym rachunkiem sumienia, dla wszystkich katechetów oraz osób odpowiedzialnych za kształt katechizacji. Zebrane w niej artykuły, które są owocem przemyśleń kilkunastu autorów, naukowców oraz praktyków, powinny stać się motywacją do wypracowania modelu nowej katechezy, dostosowanej do współczesnych warunków życia.
Prezentowaną publikację otwiera wprowadzenie redaktora książki ks. Pawła Mąkosy, który wyjaśnia motywy, jakie przyświecały autorom poszczególnych artykułów składających się na omawiane dzieło. Ksiądz redaktor wyraża również nadzieję, iż książka ta stanie się przyczynkiem do rozpoczęcia procesu wypracowywania nowego modelu katechezy.
Pierwszy artykuł omawianej publikacji jest autorstwa ks. bpa dra hab. Wiesława Śmigla, biskupa pomocniczego diecezji pelplińskiej. Tekst ten nosi tytuł Specyfika i zadania nowej ewangelizacji. Autor dokonuje w nim analizy zjawiska nowej ewangelizacji; zaznacza, iż we współczesnym zsekularyzowanym świecie trudno wyznaczyć ostre granice między ewangelizacją pierwszą, pastoralną czy nową. Wszystkie trzy przenikają się bowiem i uzupełniają, co staje się jednym z powodów trudności terminologicznych związanych z pojęciem „nowa ewangelizacja”.
Kolejny artykuł, zatytułowany Kerygmat jako treść nowej ewangelizacji, autorstwa ks. dra hab. Jana Kochela, wyjaśnia, iż kerygmat jest równoznaczny z ewangelizacją, która jest przepowiadaniem o charakterze misyjnym, ma zawsze na uwadze zapoczątkowanie wiary i zmierza do tego, aby zostało przyjęte słowo Boże.
Doktor hab. Anna Zellma w artykule Formy nowej ewangelizacji w realiach polskiej szkoły. Możliwości i ograniczenia dokonuje szczegółowej analizy różnorakich działań oraz form, jakie nowa ewangelizacja może przybierać w realiach polskiej szkoły. Autorka podkreśla, iż znaczące wydaje się także poczucie odpowiedzialności nauczyciela religii za wspieranie wychowanka w rozwoju wiary.
W kolejnym artykule, zatytułowanym Światowe Dni Młodzieży – laboratorium nowej ewangelizacji, ks. dr hab. Andrzej Kiciński podejmuje refleksję nad fenomenem Światowych Dni Młodzieży, które stały się wspaniałym narzędziem do propagowania nowej ewangelizacji wśród młodzieży. Jak zauważa autor, każdorazowe spotkanie młodych z Papieżem podczas tych dni jest okazją do osobistego spotkania z Chrystusem.
Ojciec dr Emilian Gołąbek w artykule Ewangelizacyjne wyzwania dla katechezy zauważa, iż droga ewangelizacji we współczesnym świecie jest niezmiennie ta sama, tj. głoszenie światu, że Bóg jest miłością. Dziś polski Kościół, w tym również i polska katecheza, musi stawić czoła wielu wyzwaniom oraz skonfrontować się z pytaniami i zjawiskami, które dzieją się na polu działalności ewangelizacyjnej.
Miłość Jezusa Chrystusa wezwaniem do podjęcia ewangelizacji to tytuł kolejnego artykułu, którego autorką jest prof. dr hab. Helena Słotwińska. Autorka zauważa w swoim tekście, iż papież Benedykt XVI zwrócił uwagę na konieczność podejmowania dzieła nowej ewangelizacji ze względu na miłość Chrystusa. To ona powinna być każdorazowo motywacją do włączenia się w dzieło ewangelizacji.
Ksiądz dr Piotr Goliszek w swoim artykule postuluje z kolei, by współczesna katecheza próbowała wychodzić naprzeciw wrażliwości współczesnego, ponowoczesnego człowieka, który nie będąc całkowicie głuchym na prawdę, dochodzi do niej inną drogą. Jak zauważa autor artykułu Katecheza nowoewangelizacyjna, treści wiary są przyjmowane chętniej, jeśli poparte są osobistym doświadczeniem i świadectwem życia osoby, która je głosi.
Kolejny autor, ks. dr hab. Marian Zając, w tekście pt. Nowa ewangelizacja szansą powrotu do wartości stwierdza, iż nowa ewangelizacja jest ogromną szansą na to, ażeby nauczyć ludzi żyć według wartości ewangelicznych, odsłonić główne drogowskazy życia w duchu Ewangelii oraz wskazywać na najbardziej potrzebne imiona Ewangelii we współczesnym świecie: Jezus Chrystus, nawrócenie, idea królestwa Bożego oraz życie wieczne.
W artykule Nowa ewangelizacja w ujęciu Jana Pawła II. Wybrane aspekty mgr lic. Justyna Anna Zakrzewska podejmuje główne motywy nauczania Jana Pawła II dotyczące nowej ewangelizacji. Zdaniem Ojca Świętego jest ona w swym założeniu skierowana do tych, którzy zaniechali praktyk chrześcijańskich, a którzy żyją w regionach dawno wprowadzonych w religię chrześcijańską.
Ksiądz mgr Grzegorz Jerzy Zakrzewski w tekście Świadectwo drogą nowej ewangelizacji zauważa, iż świadectwo jest uniwersalną drogą i starożytnego, i współczesnego świata. Jest ono niezwykle ważnym elementem zarówno nowej ewangelizacji, preewangelizacji, jak i katechezy, czyli całej duszpasterskiej działalności Kościoła. Autor artykułu stwierdza, iż dla współczesnego świata jednym z najbardziej klarownych autorytetów jest Jan Paweł II.
Z kolei ksiądz prof. dr hab. Stanisław Kulpaczyński w omawianej publikacji podjął refleksję ujętą w tytule Radość chrześcijańska katechety istotną cechą wzmacniającą owocność nowej ewangelizacji. Autor w swoim artykule zauważył, iż każdy katecheta powinien podejmować swą pracę z prawdziwie chrześcijańską radością, opartą na fundamencie wiary i przyjaźni z Bogiem, a katecheta powinien być przekonany, że wybrał słuszną drogę, że ma misję od Kościoła, przekazaną mu przez Mistrza z Nazaretu.
Kolejny tekst, zatytułowany Znaczenie ewangelizacyjne małych grup parafialnych, autorstwa s. dr hab. Haliny Wrońskiej, podkreśla rolę wspólnoty parafialnej w dziele ewangelizacji. Autorka zwraca uwagę na małe grupy religijne istniejące w parafii, które silnie oddziałują na rozwój społeczny i osobowy jednostki i które, kształtując wiarę, pomagają uczestnikom tych grup w otwarciu się na Jezusa.
Ksiądz dr hab. Paweł Mąkosa w artykule Kompetencje ewangelizatorów fundamentem nowej ewangelizacji dokonuje analizy kompetencji, jakimi powinien wykazywać się każdy ewangelizator. Autor wymienia cztery rodzaje kompetencji: duchowe, komunikacyjne, kerygmatyczno-teologiczne oraz dydaktyczno-metodyczne.
Autor tekstu Nowa ewangelizacja w kontekście ludzkich migracji. Szanse i zagrożenia ks. mgr lic. Łukasz Przewieślik SChr wskazuje, iż patrząc globalnie na ludzką migrację, można w niej dostrzec więcej zagrożeń względem wiary niż szans na jej rozwój. Jednakże chrześcijanie, jako ludzie wiary, powinni zdaniem autora każdą szansę – także emigrację – traktować jako wyjątkową okazję do tego, by swoją wiarę budować.
W artykule Pasterz w sieci – biskupi katoliccy ewangelizujący przez internet mgr Damian Belina zauważa, iż we współczesnym świecie Kościół stoi przed zadaniem przekazu orędzia Chrystusa językiem „nowej komunikacji”. Autor zwraca uwagę w swoim tekście, iż wielu polskich biskupów zdecydowało się podjąć trud ewangelizacji za pomocą internetu. Niektórzy z nich zakładają własne blogi lub wideoblogi, które skutecznie służą ewangelizacji.
Publikację zamyka artykuł mgr Izabeli Patrycji Piątek, zatytułowany Wideoblog jako narzędzie nowej ew@ngelizacji w internecie na przykładzie wideoblogu „Bez sloganu”. Autorka w swoim tekście zauważa, iż komunikacja katolicka w internecie przybiera wiele kierunków i różne formy. Jej zdaniem internet reprezentuje dla misji Kościoła drogę nie całkiem jeszcze znaną, ale jednocześnie taką, do której trzeba podejść z realizmem i zaufaniem.
Mimo iż publikacja pt. Nowa ewangelizacja w nowej katechezie ma wielu autorów i teksty w niej zawarte są zróżnicowane pod względem treściowym, to jednak dzięki zabiegom redaktorskim jest ona przejrzysta i poprawna od strony formalnej. Została zredagowana w sposób przemyślany i z dużą starannością. Dobór artykułów jest tu logiczny i interesujący dla czytelnika, który w trakcie lektury nie ma poczucia odejścia od tematu głównego książki. Autorzy omawianych artykułów w umiejętny i spójny merytorycznie sposób sięgają do rozmaitych źródeł, tj. do Pisma Świętego, dokumentów Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, danych statystycznych, a także do koniecznych w wypadku niektórych artykułów źródeł internetowych. Język poszczególnych tekstów, choć naukowy, jest zrozumiały dla przeciętnego czytelnika, który chciałby pogłębić swą wiedzę na temat nowej ewangelizacji. Warto również podkreślić, iż książka ma jasny plan, który jest adekwatny do tytułu. Publikację tę warto polecić katechetom, wychowawcom oraz wszystkim tym, którym zależy na wizerunku i skuteczności współczesnej katechezy. Niewątpliwie będzie ona również pomocna duszpasterzom i rekolekcjonistom, którzy otrzymają w niej skrócone kompendium wiedzy o nowej ewangelizacji.
 
Justyna Anna Zakrzewska – doktorantka na Wydziale Teologii KUL.