Dlaczego przy krzyżu widnieje czaszka?
Autor: Małgorzata Iglewska
Na starych krzyżach dewocyjnych, procesyjnych, w malarstwie ściennym i tablicowym, w scenach ukrzyżowania Chrystusa, obok arma Christi (narzędzia męki Pańskiej), słońca i księżyca często spotyka się przedstawienie czaszki opatrzonej skrzyżowanymi piszczelami. Ten niezwykły, wręcz makabryczny element, który pojawia się u stóp krzyża, na jego cokole lub stipes (pionowa belka krzyża), niekiedy mylnie kojarzony bywa z symboliką o treściach wanitatywnych. Tymczasem interpretacja obrazu czaszki głęboko osadzona jest w historii odkupienia i wykazuje na bezpośredni związek z miejscem kaźni Chrystusa, które już w starożytności otrzymało nazwę „Miejsce Czaszki” (Mt 27,33, Mk 15,22, Łk 23,33; J 19,17), po hebrajsku Gulgaltha (aram. Gulgoleth, łac. Calvaria, gr. Kranion).